Succesvol Managen in Crisistijd

In mijn werk als bestuurskundige en adviseur heb ik organisaties door vele veranderingen en uitdagingen geloodst. Zelden was een verandering echter zo plotseling en ingrijpend als die we nu meemaken. Van de ene op de andere dag zijn de zekerheden waarop we stuurden, zoals voorspelbare kasstromen en stabiele processen, vervangen door scenario’s en ‘best guesses’.

De vertrouwde managementstijl, vaak gebaseerd op het adagium “vertrouwen is goed, controle is beter”, wordt op de proef gesteld. We moeten nu meer op elkaar en op de veerkracht van onze processen vertrouwen. Dit betekent echter niet dat we de controle volledig moeten loslaten. Tussen rigide controle en stuurloosheid ligt een krachtig alternatief: strategisch sturen op de essentie.

Stuur op wat u wél weet

Wanneer u beslissingen moet nemen zonder de informatie en zekerheden die u gewend bent, biedt de methodiek van Succesmanagement een houvast. In plaats van te verdrinken in wat we niet weten, richten we de aandacht op de kern van de organisatie. Vanuit onze expertise begeleiden we leiders om zich te concentreren op drie fundamentele vragen:

1. Welk hoofddoel streven we op dit moment na?

2. Welke activiteiten zijn essentieel om dat doel te bereiken?

3. Welke risico’s moeten we beheersen om ons doel te beschermen?

Door terug te keren naar deze basis, creëert u duidelijkheid en richting, zelfs te midden van chaos. Hieronder volgt het stappenplan dat wij in de praktijk succesvol toepassen.

Stap 1: Bepaal uw belangrijkste doel in deze crisistijd

Elke organisatie heeft doelen, maar een crisis dwingt tot herijking. Ik zie bij veel van onze klanten dat langetermijndoelstellingen, zoals duurzaamheid of marktuitbreiding, tijdelijk plaatsmaken voor een meer acuut doel: overleving of continuïteit. Het is cruciaal om als directie of managementteam unaniem vast te stellen wat HET hoofddoel is voor de komende periode. Dit ene, heldere doel fungeert als een kompas voor alle beslissingen en bundelt de energie van de hele organisatie.

Een gemeente die wij begeleiden, heeft bijvoorbeeld haar vele beleidsdoelen tijdelijk geprioriteerd. De focus ligt nu primair op volksgezondheid, met het ondersteunen van de lokale economie als directe tweede prioriteit. Alle andere doelen zijn hieraan ondergeschikt gemaakt, wat helderheid schept in de keuzes die gemaakt worden.

Stap 2: Bepaal welke activiteiten wel of niet te doen

Zodra het hoofddoel scherp is, is de volgende stap onvermijdelijk: toets alle huidige activiteiten aan hun bijdrage aan dit doel. De vraag die we teams stellen is simpel en direct: “Draagt deze activiteit bij aan ons hoofddoel?” Zo niet, dan is het tijd om de activiteit te pauzeren of te stoppen.

Tegelijkertijd vraagt deze tijd om nieuwe initiatieven. Veel bedrijven die wij adviseren, ontdekken nieuwe manieren om waarde te creëren en inkomsten te genereren, puur gedreven door het overlevingsdoel. Dit vereist creativiteit en ondernemerschap. Stilstand is in een crisis de enige garantie op het niet bereiken van uw doel. Actief en gericht handelen is essentieel.

Stap 3: Bepaal en beheers uw (nieuwe) strategische risico’s

Een crisis brengt nieuwe, vaak existentiële risico’s met zich mee. Het is van groot belang om in een gestructureerde sessie te brainstormen over de bedreigingen voor uw nieuwe hoofddoel. Hoewel het contra-intuïtief kan klinken, geeft het benoemen van risico’s juist een gevoel van controle terug.

Door concrete maatregelen te koppelen aan de grootste risico’s, herwint u grip op de situatie. Een risico dat ik bij veel organisaties zie, is het opdrogen van de liquiditeit. Door dit risico actief te beheersen – bijvoorbeeld door financieringsopties te onderzoeken, crowdfunding te starten of assets te verkopen – creëert u een buffer. Deze proactieve houding geeft niet alleen financiële ademruimte, maar ook de mentale rust en zekerheid die nodig is om de organisatie door de storm te loodsen.

—

Over de auteur:

Drs. Geert Haisma is de drijvende kracht achter Succesmanagement. Tijdens zijn jarenlange werk als bestuurskundige zag hij hoe een integrale kijk op doelen, processen en risico’s leidt tot meer succes. Daarom ontwikkelt hij vooruitstrevende instrumenten die organisaties helpen om effectiever te worden met behulp van data, moderne ICT en AI.